"ДУР БУЛААМ" ДЭЛХИЙН НЭН ШИНЭ ҮЕИЙН ШИЛДЭГ ӨГҮҮЛЛЭГИЙН АНТОЛОГИД ИВЭХ ҮГ

"ДУР БУЛААМ" дэлхийн нэн шинэ үеийн шилдэг өгүүллэгийн антологид дайх эмхтгэн орчуулагчийн үг:

“Эдүгээ дэлхийн уран зохиолын чиг хандлага, хөгжил Монголтой харьцуулахад ямархуу түвшинд явж байна вэ?” гэх асуултыг цөөнгүй сурвалжлагчаас сонсож байлаа. Ажиглаад байхад олон газар давтагддаг асуулт шиг. Шууд мэдэмхийрэн хариулж эс болох энэ хэцүү асуултад бага ч болов хариу өгөх гэж ийм нэгэн өгүүллэгийн антологи эмхтгэн орчуулах ажил эхлэснээс хойш нэг мэдэхнээ гурван онтой золгожээ. Энэ хугацаанд өөрийгөө өнөөх сурвалжлагчдын оронд тавьж, асуултынхаа эрэлд биеэр гарсан минь гурван жилийн чөмөг дундалсан их ажил удах юм гэж яахин санах. Антологио сая эмхэлж дуусаад энэ хугацаанд хурааж цуглуулсан цаасаа цэгцэлж үзэхэд найман төстэй антологи, 13 дагнасан өгүүллэгийн түүвэр, 2462 бичгийн цаас материалыг бүрэн туулж байж энд таны унших өгүүллэгүүдийг сонгон авч орчуулсан байх юм. Үүн дээр нэмээд цахим талбар, мэргэжлийн сэтгүүлүүд, бусад сурвалжуудыг тоолж үзвэл мөн тооны материал шүүсэн биз ээ. Орчуулагч хүний хувиар нэг өгүүллэгийн түүвэр эмхтгэн орчуулснаас хэд гурван романы ард гарах нь арай хялбар дөт ажил гэдгийг биеэр мэдэх билээ. Ийнхүү зүтгэсэн ажлынхаа хүчир хүндийг эс тоочин цааш өгүүлэх нь: 
Мэдээлэл шинэчлэгдэхгүй бол мэдлэг сэлбэгдэхгүй, мэдлэг сэлбэгдэхгүй бол бид цаг үетэйгээ нийлж алхах, дэлхийн хөгжилд дөрөө харших тухай бодоход хүнд. Уншигчдын сонголт таашаал хорьдугаар зууны эхэн үеийн дэлхийн уран зохиолоос нэг их холдоогүй манай орны хувьд чухам яг энэ цаг үед дэлхийн хүн зон юу уншиж, зохиолчид нь юу бичиж буйг зах зухаас нь ч болохнээ мэдэж, таньж байж өөрсдийн бүтээл туурвилын жин бан, чадал чансаа, үзэл санаа, ялгаа заагийг тодорхойлох биз ээ. 
Зохиолчид болон бүтээлүүдийг сонгохдоо хамгийн нэр нөлөөтэй, борлуулалттай, шагналтайг нь түүхээс илүүтэй бүс нутгийн уран зохиолын онцлогийг харуулж чадсан, хүн зоныхоо соёл сэтгэлгээг ялгамжлан зурагласан, эсвээс энэ цагийн дэлхийн уран зохиолын нийтлэг хандлагыг хамгийн тод шингээсэн эсэхийг гол үзүүлэлт болголоо. Эмхтгэгчийн анхлан товлож байсан олон зохиолч өгүүллэгээр биш, уран зохиолын бусад төрөл жанраар илүү сайн нээгдэх юм байна гэсэн шалтгаанаар бусад зохиолчид байраа тавьж өгсөн тал бий. Чимамандо Нгози Адичи, Зади Смит, Евгений Жеоффрис, Жулиан Барнес гэх мэтээр дурдаад байвал дуусахгүй урт үргэлжлэх шинэ цагийн шилдэг туурвилчидтай та бүхэн Тагтаа Паблишингийн дараа дараагийн ном бүтээлүүдээр илүү гүнзгий танилцах биз ээ.
Басхүү бүтээлийн сонголтод Монголчуудын тухай өгүүлсэн онцгой сайн өгүүллэгүүдийг бодлогоор ч гэх үү, зорилготойгоор ч гэх үү сонгон шигтгэж өгсөн минь энэ түүврийн үнэ цэнийг улам нэмэх болов уу хэмээн найднам. Он цагийн хувьд бүтээлүүдийг аль болох шинэ байлгахын тулд зохиолчдын үе насыг эс харгалзан ихэвчлэн 1990 оноос хойш бичигдсэн өгүүллэгүүдийг цохлон орчууллаа.
Нэгэнт эдүгээ цагийн уран зохиол, 21-р зууны зохиолчдын бүтээлтэй танилцаж буйн хувьд нэн шинэ үеийнхний аж амьдрал, үзэл санаа, итгэл үнэмшлийн тусгал болсон эдгээр өгүүллэгүүдийн зарим сэдэв, өгүүлэмжид уншигчид маань цочин хэртхийх, эгдүүцэн бухимдахын оронд эл бүтээлүүдээр дамжуулан айсуй цагийн ая зан, авир маягийг ухаж ойлгох гээд үзэхэд гэмгүй биз ээ. 
Бүтээлүүдийг сонгон орчуулахдаа бүх зохиолчтой холбоо тогтоож, албан ёсны эрхийг нь авч, заримаас нь сонголт, орчуулгын тал дээр зөвлөгөө авч, заримтай нь нэн шинэ үеийн уран зохиолын тухай яриа хөөр дэлгэж, антологио илүү нарийн сонголт, бүхэллэг уур амьсгалтай байлгахад ихэд хичээлээ. Антологийг эмхтгэн орчуулах явцад хийсэн судалгаа, жил сар дамнасан уйгагүй уншлагууд минь орчуулагч миний биеийг уран бүтээлчийн хувиар өсөж дэвжихэд ч үнэлж баршгүй хувь нэмэр болсныг энд олзуурхан дурдсу. Эцэст нь Монгол зохиолчдын авьяас билиг, суу сэтгэлгээг дэлхийн уншигчид дээжлэн хүртэх цаг мөдхөн ирээсэй гэж чинхүү сэтгэлийн угаас сүслэн залбирч энэхүү түүврийг таны өмнө дэлгэж байна.


Алтан харуул овогт
Батсуурийн Баясгалан

Сэтгэгдэл хэсэг